Tak jak wyrazista była pobożność średniowieczna, tak wyraziste było niezadowolenie z instytucji Kościoła. Jednym z obiektów krytyki była instytucja papiestwa. Od XI w. Kościół rzymski stawał się coraz bardziej „Kościołem kleru”, konsekwentnie odsuwając „świeckich”, czyli lud Kościoła. Powstawał Kościół sklerykalizowany i papieski, ponieważ papież wzmacniał swoją pozycję w hierarchii, ograniczając rolę biskupów, czy zgromadzenia biskupów (synodów), w taki sposób, że w końcu skupiał w swoich rękach władzę niemal absolutną.
Załącznik: ARKUSZ 8: NIEPRAWIDŁOWOŚCI W ŚREDNIOWIECZNYM KOŚCIELE