Życie Marcina Lutra serial animowany

Dwadzieścia arkuszy dydaktycznych zostało przygotowanych z myślą o różnych grupach odbiorców: uczniach, członkach grup młodzieżowych i studenckich, konfirmantach, uczestnikach godzin biblijnych itd.

Arkusze nie są powiązane z żadnym podręcznikiem. Ich celem jest wsparcie pracy parafialnej duchownych, katechetów, liderów młodzieżowych, prowadzących spotkania, zjazdy itp.

Z pomocą arkuszy można realizować treści reformacyjne zawarte w programach szkolnych, konfirmacyjnych i innych. Mają one zarówno charakter edukacyjny, jak i utrwalający oraz poszerzający wiedzę, ponadto ich wybrane części mogą stanowić ciekawe zadania do pracy własnej.

Wszystkie arkusze zostały przygotowane podobnie pod względem wizualnym i strukturalnym. Mogą stanowić materiał dla osoby prowadzącej, jak również mogą być powielane i rozdawane uczestnikom zajęć czy spotkania. Na każdym arkuszu jest podany tytuł i numer odcinka oraz temat.

Do każdego arkusza została także przygotowana bibliografia, która pomoże osobie prowadzącej przygotować się do danego spotkania.

Zachęcamy do dowolności w korzystaniu z tych materiałów dydaktycznych, a przede wszystkim mamy nadzieję, że będą inspiracją w przygotowaniu ciekawych spotkań z uczniami, rówieśnikami, parafianami, podopiecznymi. Warto.

Animowany serial „Życie Marcina Lutra” językiem filmowej animacji stara się nie tylko oddać to, co zapowiada jego tytuł. Twórcy serialu zadali sobie wielu trudu, by środkami filmowymi wyrazić wiele wątków myśli teologicznej Reformatora, czy też konteksty poszczególnych wydarzeń w jego biografii. Arkusze dydaktyczne powiązane z poszczególnymi odcinkami serialu są przewodnikami pozwalającymi odszukać w poszczególnych odcinkach te zaszyfrowane wątki. Oglądanie serialu przez pryzmat sformułowanych w nich zadań pozwoli spojrzeć na kreowany w serialu świat i postacie z innej, być może nowej, perspektywy. Zachęcam, by za ich pomocą odkrywać bogactwo okołoreformacyjnych znaczeń ukrytych w języku filmu. dr hab. Jerzy Sojka, prof. ChAT

Współpraca międzynarodowa: Anna Wrzesińska
Tłumaczenie z języka niemieckiego: Marta Brudny
Konsultacja teologiczna i bibliografia: dr hab. Jerzy Sojka, prof. ChAT
Konsultacja dydaktyczna: dk. Ewa Below, generalny wizytator lekcji religii
Korekta: Joanna Rączkowiak
Redakcja i skład: Bożena Giemza

Wydano na zlecenie Kościoła Ewangelicko-Augsburskiego w Polsce na podstawie:
schulprojekte-reformation.de | Wydawnictwo Warto warto.cme.org.pl

Załącznik: Bibliografia do arkuszy

W pierwszym odcinku pt. „Dawno, dawno temu…” poznajemy młodego Marcina Lutra i jego rodzinę. Autorem portretów rodziców Marcina, które pojawiają się w filmie, jest artysta Łukasz Cranach Starszy (1472–1553). Marcin był pierwszym lub drugim synem Jana (1459–1530) i Małgorzaty (1459–1531) Lutrów i prawdopodobnie miał jeszcze dziewięcioro rodzeństwa.

Załącznik: ARKUSZ 1

Od siódmego roku życia Marcin Luter uczęszczał do szkół w różnych miejscowościach (Mansfeld, Magdeburg i Eisenach). Szkoły te były prowadzone przez miasto lub Kościół i pobierały czesne. Ich celem było wychowywanie chłopców na dobrych i posłusznych chrześcijan, panowała w nich surowa dyscyplina, wymierzano kary (np. rózgą). Młodszych uczniów nadzorował jeden ze starszych uczniów, tzw. lupus (wilk). Na wilczym bilecie odnotowywał każde naruszenie zasad, np. kiedy ktoś odezwał się po niemiecku. Na koniec tygodnia zapisani uczniowie otrzymywali surowe kary, a najgorszemu na znak hańby nakładano tzw. asinus (maskę osła).

Załącznik: ARKUSZ 2: LATA SZKOLNE LUTRA

Siedem sztuk wyzwolonych (łac. septem artes liberales) istniało już w starożytności. Było to gruntowne wykształcenie w siedmiu dziedzinach wiedzy. Któregoś wieczoru młody student Marcin Luter siedzi w karczmie, ciekawski karczmarz chce się dowiedzieć, o co chodzi z tymi sztukami. Wypełnijcie luki w rozmowie, aby wyjaśnić to gospodarzowi. Możecie korzystać z Internetu lub innych źródeł…

Załącznik: ARKUSZ 3: STUDIA

Po ukończeniu siedmiu sztuk wyzwolonych w 1505 roku Marcin Luter rozpoczyna studia prawnicze w Erfurcie. Takie było wyraźne życzenie jego ojca, który zaoszczędził na ten cel sporo pieniędzy. Jednak niedługo później Marcin przerywa je. Jest zdecydowany, by zostać zakonnikiem i wstąpić do zakonu augustianów w Erfurcie. Kieruje nim przede wszystkim strach przed Bogiem jako surowym sędzią, który karze ludzi. Chce poświęcić
swoje życie wyłącznie Bogu. Do tej zmiany w znacznym stopniu przyczyniły się trzy wydarzenia z życia Lutra.

Załącznik: ARKUSZ 4: DROGA LUTRA DO KLASZTORU

Pod koniec średniowiecza ludzie byli przekonani, że po śmierci ich życie zostanie poddane ocenie w czasie Sądu Ostatecznego. Jeżeli ktoś popełniał grzech, to dusza zmarłego na jakiś czas – w zależności od powagi uchybień – trafiała w ogień czyśćcowy. Po tym „oczyszczeniu” mogła wejść do nieba. Jeżeli jednak ktoś popełnił grzech śmiertelny, czekało na niego wieczne piekło. Te szczególnie ciężkie grzechy to siedem grzechów głównych: pycha, chciwość, nieczystość, gniew, nieumiarkowanie w jedzeniu i piciu, zazdrość oraz lenistwo. Strach przed mękami piekielnymi i ogniem czyśćcowym był więc w czasach Lutra wszechobecny.

Załącznik: ARKUSZ 5: ŚREDNIOWIECZNA POBOŻNOŚĆ

Luter zdecydował się na życie zakonne i wstąpił do klasztoru Augustianów. Zakonnicy i zakonnice żyją w miejscach oddzielonych od świata zewnętrznego – najczęściej w klasztorach – i praktykują formy życia nacechowane duchowością. Ich życie charakteryzuje asceza, czyli odwrócenie się od świeckich dążeń i bezwarunkowe poświęcenie się Bogu.

Załącznik: ARKUSZ 6: ŻYCIE KLASZTORNE

W 1510 lub 1511 roku Marcin z jednym ze współbraci z klasztoru udał się w podróż do Rzymu. Luter, który bardzo się cieszył, że zobaczy Wieczne Miasto (łac. Roma Aeterna), przeżył gorzkie rozczarowanie. Stolicę chrześcijaństwa odebrał jako „bagno grzechu”.

Załącznik: ARKUSZ 7: PODRÓŻ MARCINA LUTRA DO RZYMU

Tak jak wyrazista była pobożność średniowieczna, tak wyraziste było niezadowolenie z instytucji Kościoła. Jednym z obiektów krytyki była instytucja papiestwa. Od XI w. Kościół rzymski stawał się coraz bardziej „Kościołem kleru”, konsekwentnie odsuwając „świeckich”, czyli lud Kościoła. Powstawał Kościół sklerykalizowany i papieski, ponieważ papież wzmacniał swoją pozycję w hierarchii, ograniczając rolę biskupów, czy zgromadzenia biskupów (synodów), w taki sposób, że w końcu skupiał w swoich rękach władzę niemal absolutną.

Załącznik: ARKUSZ 8: NIEPRAWIDŁOWOŚCI W ŚREDNIOWIECZNYM KOŚCIELE

Wystawny styl życia papieża i wysokich duchownych rzymskich był drogi. Także na kosztowne budowy, np. Bazyliki św. Piotra, potrzeba było więcej pieniędzy, niż Kościół posiadał. To doprowadziło do nadużywania tzw. odpustu, czyli kościelnego aktu łaski, za pomocą którego grzesznikowi odpuszczano kary za grzechy. Właściwie, aby zyskać odpust, należało dokonać jakiegoś pobożnego uczynku. Jednak pomysłowi handlarze odpustów, tacy jak przedstawiony w filmie Tetzel, sprzedawali listy odpustowe za pieniądze. Jeżeli grzesznik wpłacił określoną sumę, wystawiano mu list odpustowy, który obiecywał zwolnienie ze straszliwych kar w czyśćcu. Odpusty można było kupować nie tylko dla siebie, ale też dla innych osób – nawet już nieżyjących i rzekomo cierpiących straszne męki w zaświatach. Z powodu średniowiecznego strachu przed czyśćcem ten bezprawny handel szybko się rozpowszechnił. Uważa się go za przyczynę przybicia tez przez Lutra oraz ważny czynnik, który wywołał Reformację.

Załącznik: ARKUSZ 9: TETZEL I ODPUSTY